Lễ hội nghinh Ông ở Đông Hải tại Bạc Liêu

Theo truyền thuyết được lưu truyền trong dân gian, “cá Ông” là một linh vật rất linh thiêng, được xem là vị thần hộ mệnh cho những thuyền bè đi biển. Khi có sóng to gió lớn, tàu bè gặp nạn thì cá Ông sẽ hiện lên và dẫn tàu bè đưa vào chỗ cạn, đến nơi an toàn. Và ngược lại, khi Ngài gặp nạn hoặc chết, xác bị trôi dạt vào bờ thì ngư dân sẽ tổ chức chôn cất và thờ cúng rất trang trọng. Hiện tại, ở Gành Hào và nhiều địa phương khác của Bạc Liêu đều lập miếu thờ cúng bộ cốt (xương) cá Ông. 

Nghinh Ông vẫn được xem là một tập tục lâu đời của người dân vùng biển Gành Hào tỉnh Bạc Liêu, đây là một lễ hội truyền thống đã được lưu truyền và gìn giữ hàng năm, do vậy mà vào những ngày lễ không ai bảo ai, hàng vạn người đổ về đây từ khắp nơi trong và ngoài tỉnh để tham dự lễ hội Nghinh Ông. Lễ được tổ chức dưới hình thức học trò lễ dâng rượu và cúng tế, sau đó khách sẽ đến ăn uống và chiêm ngưỡng điệu hát tuồng cho đến đêm khuya.

Trong hai ngày hội Nghinh Ông, lễ chính quan trọng nhất chính là lễ rước Ông. Lễ rước được khởi hành từ lăng ông rồi quanh thị trấn Gành Hào, sau đó tiến lên ghe và ra biển cúng, đồng thời người dân còn thả tôm giống xuống biển. Đoàn rước Ông có đội múa lân đi trước, tiếp theo là đội kèn Tây, sau nữa là học trò lễ,nữ thanh lịch, các đoàn binh sĩ… Dân chúng sẽ đứng hai bên đường, reo hò để cổ vũ khiến không khí của lễ hội thêm tưng bừng và náo nhiệt.

Người dân ra biển nghinh Ông cầu xin một năm mưa thuận gió hòa

Hàng năm cứ đến ngày lễ hội Nghinh Ông, từ sáng sớm của ngày lễ chính đã không dưới 100 tàu thuyền của huyện và khắp nơi đổ về tham dự lễ hội. Các chủ ghe tàu có treo cờ, băng rôn, phướn, khẩu hiệu, trông như một thuyền hoa, mọi người lên tàu ra biển Nghinh Ông với khí thế tưng bừng, náo nhiệt. Trong số những ghe tàu lớn nhỏ ra biển Nghinh Ông, sẽ có một cụm tàu chính gồm hai chiếc thuyền kết lại thành đoàn. Tàu này sẽ có nhiệm vụ chở các thành viên trong Ban tổ chức, các vị chức sắc của địa phương, và đội học trò lễ... Đám rước “Sắc phong Thần tức Ông Nam Hải” gồm một nhóm người diện trang phục của các binh sĩ thuộc thời vua Gia Long, một nhóm sẽ mặc áo dài khăn đóng... Họ sẽ đưa Long đình xuống tàu và tiến ra biển để làm lễ cúng bái, xin keo cầu cho một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống yên bình và tiến hành thả tôm giống xuống biển nhằm tái tạo lại nguồn lợi thủy sản, đây là một trong những hoạt động không thể thiếu trong ngày hội Nghinh ông hàng năm của người dân biển Gành Hào - Đông Hải .

Lễ hội Nghinh Ông là dịp để ngư dân Gành Hào cầu Ngày phù hộ cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an. Đặc biệt các ngư dân Gành Hào còn cầu xin được “phù hộ độ trì” trong những chuyến đánh bắt trên biển được nhiều tôm, cá. Lễ hội Nghinh ông còn thu hút khách thập phương và người dân quanh vùng bởi các trò chơi dân gian như thi kéo co, đi cà kheo, đua ghe trên cạn, thả diều, hội thi giao lưu ẩm thực, thi đập niêu (nồi), hội chợ thương mại... Tất cả là niềm tin đã được tích tụ lại từ bao đời nay và đã ăn sâu vào máu của từng ngư dân Gành Hào nói riêng và ngư dân của tỉnh Bạc Liêu nói chung. Đó thật sự là một nền văn hóa miền biển đặc sắc cần được giữ gìn và phát huy trong lịch sử phát triển của dân tộc.